Ov-bedrijf GVB verdiende aan deportatie van Joden

Het Amsterdamse vervoerbedrijf GVB heeft in de Tweede Wereldoorlog geld verdiend met het vervoeren van Joden. Zij werden met trams naar de treinstations gebracht. De facturen voor de ritten diende het bedrijf in bij de Duitse bezetter.

De facturen liggen in het archief van expertisecentrum NIOD en zijn niet eerder vertoond. Ze worden beschreven in de nieuwe film Verdwenen Stad van Willy Lindwer en het gelijknamige boek van Guus Luijters, meldt Het Parool. Zij hebben het systeem van de Jodentransporten in Amsterdam onderzocht.

Uit het onderzoek blijkt dat het GVB met negenhonderd tramritten ongeveer 48.000 Joden naar treinstations heeft gebracht. Daarvandaan werden zij per trein verder vervoerd naar concentratiekampen. De trams werden zwaar bewaakt door Duitse agenten.

Voor de ritten declareerde het GVB 9.000 gulden (omgerekend ruim 61.000 euro). Maar niet alle facturen zijn uitbetaald. De onderzoekers ontdekten dat het bedrijf tot twee jaar na de oorlog nog openstaande facturen naar Duitse instanties heeft verstuurd. Voor zover bekend zijn die niet uitbetaald. Op de passagierslijst van de laatste rit staan de namen van Anne Frank en haar familie.

Het Centraal Joods Overleg (CJO) heeft binnenkort een overleg met het GVB en de gemeente. Daarin zal de organisatie het geld terugvragen dat met de transporten is verdiend. Het CJO wil dat het geld wordt besteed aan een goed doel rond de herdenking van de Holocaust.
NIOD doet onderzoek naar oorlogsverleden GVB

Het GVB heeft nog nooit schuld erkend voor zijn rol bij de transporten. De gemeente Amsterdam, waar het vervoerbedrijf tot 2006 toe behoorde, wil nog niet reageren op de rol van het vervoerbedrijf, meldt Nieuwsuur. De gemeente wacht nog een onderzoek van het NIOD af. Daarin wordt de rol van de gemeentelijke diensten tijdens de oorlog onderzocht.

Het GVB kwam zelf dinsdag wel al met een reactie. "We beseffen dat het verleden van het openbaar vervoer in Amsterdam onvoltooid is, zolang niet alle feiten en omstandigheden in samenhang zijn onderzocht", schrijft het GVB. "Het NIOD-onderzoek moet nu snel maar zorgvuldig worden afgerond. Wij verwelkomen dat alle feiten op tafel komen te liggen."

Het Amsterdamse vervoerbedrijf laat weten in gesprek te willen gaan met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Amsterdam.